Γιατί όσο μεγαλώνουμε, δεν αντέχουμε την «καινούργια μουσική»;

Είναι ένα αξίωμα ακατάρριπτο για δεκαετίες: όσο μεγαλώνουμε, τόσο περισσότερο μας ξενίζει η «νέα μουσική και οι νέοι καλλιτέχνες» και τείνουμε να ακούμε όσα μας άρεσαν στην εφηβεία μας. Φτάνοντας στην ηλικία ενός μεσήλικα, ο άνθρωπος τείνει να συμπεριφέρεται όπως οι δυο γέροι του Μάπετ Σώου, γκρινιάζοντας πως «η μουσική άλλαξε προς το χειρότερο» και πως «στην εποχή μου η μουσική ήταν καλύτερη».

Γιατί συμβαίνει αυτό όμως; Ο Φρανκ Μακάντριου, καθηγητής ψυχολογίας στο Κολέγιο Νοξ, εξηγεί στον ιστότοπο Conversation για ποιο λόγο όσο ξεφεύγουμε, ηλικιακά, από την νεότητα μας, τόσο περισσότερο απεχθανόμαστε όλα αυτά που ακούει «η νεολαία». «Είναι κάτι που, μεγαλώνοντας, το πίστευα και εγώ, ότι η μουσική της εποχής μου ήταν καλύτερη από τώρα», γράφει ο καθηγητής. Όπως επισημαίνει, τα μουσικά μας γούστα αρχίζουν να αποκρυσταλλώνονται γύρω στα 13-14, ενώ μετά τα 20 έχουμε πλέον κατασταλάξει οριστικά στο τι μας αρέσει και τι όχι, όσον αφορά στη μουσική. Μάλιστα, οι έρευνες δείχνουν πως ακριβώς στα 33 του ένας άνθρωπος σταματάει να ακούει καινούργια μουσική και να στρέφεται σε αυτά που άκουγε πριν 10-15 χρόνια.

«Υπάρχει μια βιολογική εξήγηση σε αυτό: υπάρχουν αποδείξεις πως με το πέρας των ετών δυσχεραίνεται η ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου να διακρίνει συγχορδίες, ακόρντα και μελωδίες, οπότε στους μεγαλύτερους σε ηλικία ακροατές, ο,τι καινούργια μουσική κυκλοφορεί είναι «η ίδια και η ίδια»», τονιζει ο Μακάντριους. Ωστόσο, κατά τον ψυχολόγο, υπάρχει και ένας ακόμη λόγος, που δεν είναι άλλος από το λεγόμενο «mere exposure effect» (σ.σ: δεν υπάρχει ελληνικός ορισμός): ένα ψυχολογικό φαινόμενο, γνωστό και ως «familiarity principle» (Αξίωμα της Οικειότητας), κατά το οποίο οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν πράγματα και ακούσματα βάσει αποκλειστικά του πόσο οικεία τους ηχούν ή τους φαίνονται.

«Και δεδομένου πως μετά τα 30-35, οι περισσότεροι αποκτούν οικογένειες, έχουν υποχρεώσεις και άρα λιγότερο χρόνο να αφιερώσουν για την ανακάλυψη νέων μουσικών και καλλιτεχνών, προτιμούν να καταφύγουν στην ασφάλεια της «μουσικής οικειότητας» της νιότης τους και να επιστρέφουν σε όσα άκουγαν όσο ήταν έφηβοι», προσθέτει ο Μακάντριους, καταλήγοντας με νόημα πως… η Φύση τα πάντα εν σοφία εποίησε και πως όλα αποτελουν κομμάτι της φυσικής τάξης των πραγμάτων.