Άρθρα

Οταν το ποδόσφαιρο έχτισε (και αργότερα γκρέμισε) τον ναό του!

Ηταν ένα αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό θαύμα. Οι δίδυμοι πύργοι στην κεντρική του είσοδο, ύψους 38,4 μέτρων, το έκαναν να μοιάζει με παλάτι. Ή με ναό, όπως πρώτος το χαρακτήρισε ο Πελέ τη δεκαετία των ’70s. Αλλά, ήταν γήπεδο. Χωρητικότητας 125.000 θεατών (30.000 καθήμενων), που χτίστηκε σε μόλις 300 μέρες. Απίστευτο για ‘κείνη την εποχή. Το «Empire Stadium», μετέπειτα «Γουέμπλεϊ», θεμελιώθηκε το 1922. Εγκαινιάστηκε από τον Βασιλιά της Αγγλίας, Γεώργιο Ε’, στις 23 Απριλίου 1923 -ήταν η πρώτη φορά που η φωνή ενός μονάρχη ακουγόταν στο ραδιόφωνο- και πέντε μέρες μετά, σαν σήμερα (28 Απριλίου), διέψευσε όσους ισχυρίζονταν ότι οι 750.000 στερλίνες που κόστισε ήταν μια προκλητική σπατάλη, επειδή ένα τόσο μεγάλο γήπεδο δεν επρόκειτο, ποτέ, να γεμίσει.

Στο πρώτο ματς που φιλοξένησε, τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας εκείνης της χρονιάς (Μπόλτον Γουόντερερς εναντίον Γουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ), κόπηκαν 126.047 εισιτήρια και οι θεατές ξεπέρασαν τους 200.000, καταλαμβάνοντας κάθε σπιθαμή μέχρι τις τελικές γραμμές του αγωνιστικού χώρου. Και τι δεν έζησε, το παλιό «Γουέμπλεϊ», που δεν υπάρχει πια.

– Τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1966, του μοναδικού μεγάλου τροπαίου που κράτησε η «μητέρα» του σύγχρονου ποδοσφαίρου στην αγκαλιά της, αλλά και το πιο μυστηριώδες γκολ(;), του Τζεφ Χαρστ, στα χρονικά του σπορ.

– Τον τελικό του Euro 1996, όπου γνωρίσαμε για πρώτη φορά το «χρυσό γκολ» (Γερμανία – Τσεχία 2-1).

– Πέντε τελικούς Κυπέλλου Πρωταθλητριών και δύο Κυπέλλου Κυπελλούχων. Εκεί «στέφτηκαν», η Μίλαν το 1963 (τη χρονιά που το γήπεδο σκεπάστηκε με οροφή από αλουμίνιο και γυαλί), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 1968 (ήταν η πρώτη της Κούπα, δέκα χρόνια μετά την τραγωδία του Μονάχου), ο Αγιαξ το 1971 (νικώντας 2-0 τον Παναθηναϊκό), η Λίβερπουλ το 1978 και η Μπαρτσελόνα το 1992 (η μόνη ομάδα που κατέκτησε το Πρωταθλητριών/Τσάμπιονς Λιγκ, τόσο στο παλιό, όσο και στο καινούργιο Γουέμπλεϊ).

– Την πρώτη ήττα των «Τριών Λιονταριών» από ομάδα εκτός Νησιού: τη φοβερή Ουγγαρία του Φέρεντς Πούσκας, η οποία συνέτριψε τους Αγγλους σε εκείνο το συγκλονιστικό 6-3 που συγκλόνισε (και άλλαξε) το ποδόσφαιρο.

– Την απόκρουση… του σκορπιού, από τον τερματοφύλακα Ρενέ Χιγκίτα, στο Αγγλία – Κολομβία (0-0) του 1995.

– Δεκάδες τελικούς Κυπέλλου Αγγλίας, που για πολλά χρόνια υπήρξαν το αγαπημένο ποδοσφαιρικό θέαμα εκατομμυρίων φιλάθλων -και των Ελλήνων- στην TV.

– Τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948. Σε αυτό το στάδιο η Ολλανδέζα Φανί Μπλάνκερς έγραψε ιστορία, κατακτώντας τέσσερα χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια: στα 100 μέτρα, στα 200, στα 80 με εμπόδια και στα 4×100.

– Την τιτανομαχία του Κάσιους Κλέι με τον Χένρι Κούπερ, το 1963, στην οποία επικράτησε ο 21χρονος (τότε) Κλέι. Θα γινόταν ο μεγαλύτερος αθλητής του 20ου αιώνα, με ένα άλλο όνομα: Μοχάμεντ Αλι.

– Τελικούς ράγκμπι, αμερικανικού φούτμπολ, χόκεϊ και αγώνες αυτοκινήτου.

– Αλλά και μερικές από τις πιο ιστορικές στιγμές της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Το «Γουέμπλεϊ» φιλοξένησε τον Μάικλ Τζάκσον (το 1988 συγκέντρωσε, στο σύνολο, μισό εκατομμύριο θεατές σε επτά συναυλίες του), τους Queen (το 1986, στην τελευταία τους περιοδεία πριν αρρωστήσει ο Φρέντι Μέρκιουρι), τους Rolling Stones (1990), τους Metallica, τους AC/DC, αλλά και τη μεγαλύτερη συναυλία στα χρονικά της ροκ (1985), με συγκροτήματα – θρύλους που είχαν συγκεντρώσει 150 εκατομμύρια λίρες για την καταπολέμηση της πείνας στην Αιθιοπία.

Κι όμως, παρά το «άνοιγμα» που έκανε σε διάφορα σπορ και μουσικά events, αυτό το υπέροχο στάδιο έμεινε, εν πολλοίς, ανεκμετάλλευτο. Είχε ελάχιστα έσοδα, σε σχέση με τα τεράστια λειτουργικά του έξοδα, δεν μπορούσε να υποστηρίξει τις πολλαπλές χρήσεις, που είναι η νέα τάση στη σύγχρονη βιομηχανία του θεάματος, και -παραλλήλως- «γερνούσε», αν και το 1963 είχε ανακαινιστεί ριζικά για τις ανάγκες του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966. Το 1998 το «Γουέμπλεϊ» αγοράστηκε από θυγατρική εταιρεία της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας (η παλιά ιδιοκτήτρια κράτησε 50 στρέμματα στη γύρω περιοχή, για να κατασκευάσει ξενοδοχεία, κτίρια γραφείων, οικισμό και ένα ψυχαγωγικό κέντρο), με σκοπό να το κατεδαφίσει και να χτίσει στη θέση του ένα νέο, υπερσύγχρονο γήπεδο, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών. Από τότε που το ποδόσφαιρο έπαψε να είναι θρησκεία κι έγινε μπίζνα, ακόμη και οι «ναοί» του επιτρέπεται να γκρεμιστούν.

Το νέο «Γουέμπλεϊ» παραδόθηκε στις 9 Μαρτίου 2007 και άνοιξε για το κοινό 70 μέρες αργότερα, στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας (Τσέλσι – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 1-0). Είναι χωρητικότητας 90.000 θεατών -το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο της Ευρώπης μετά το «Καμπ Νου» της Βαρκελώνης- διαθέτει 478 κυλικεία, 13 εστιατόρια, ακόμη και ξενοδοχείο 200 κλινών με θέα προς τον αγωνιστικό χώρο. Κόστισε σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ευρώ, και το 2021 θα υποδεχτεί τον τελικό του (αναβληθέντος) Euro 2020. Είναι «άλλο πράγμα». Αλλά δεν είναι… το «Γουέμπλεϊ».