Άρθρα

40 χρόνια London Calling: Οι φωτογραφίες που έκαναν τους Clash θρύλους

Το βράδυ της 21ης Σεπτεμβρίου 1979, η φωτογράφος Pennie Smith στεκόταν με οπλισμένη την 35mm Pentax της λιγότερα από δύο μέτρα μακριά από τον Paul Simonon, στο βάθος της σκηνής του Palladium στη Νέα Υόρκη, όταν ο μπασίστας των Clash που έμοιαζε να έχει καταληφθεί από αμόκ, ύψωσε σαν τσεκούρι το Fender Precision μπάσο πριν το κατεβάσει με δύναμη και το κάνει κομμάτια. «Δεν πρόλαβα να κάνω τη συνειδητή επιλογή να τραβήξω την φωτογραφία», λέει σήμερα η αποκλειστική φωτογράφος εκείνης της αμερικανικής περιοδείας του θρυλικού γκρουπ για μια από τις πιο εμβληματικές (αν όχι την πιο εμβληματική) ροκ φωτογραφίες όλων των εποχών. «Το δάχτυλό μου λειτούργησε αντανακλαστικά».

Στο πούλμαν της περιοδείας την επόμενη μέρα, ο Joe Strummer μόλις είδε την εικόνα ανάμεσα στις άλλες τυπωμένες φωτογραφίες, την επέλεξε αμέσως για το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ των Clash που ήταν έτοιμο για κυκλοφορία. Επρόκειτο φυσικά για το London Calling, το άλμπουμ που θα τοποθετούσε τους Clash στο ροκ πάνθεον και συγχρόνως θα τους καθιέρωνε (και) στην Αμερική.

Η φωτογράφος είχε αντιδράσει τότε. «Είναι εντελώς φλου, δεν πρόκειται να λειτουργήσει» είπε στον Strummer αλλά αυτός ήταν απολύτως πεπεισμένος ότι αυτή ήταν η ιδανική φωτογραφία. «Εννοείται ότι νιώθω ευχαριστημένη που την τράβηξα, αλλά μου έχει γίνει και λίγο βραχνάς μέσα στα χρόνια», λέει σήμερα στον Guardian η Smith με αφορμή τα 40 χρόνια από την κυκλοφορία του ιστορικού δίσκου και την έκθεση που διοργάνωσε το Μουσείο του Λονδίνου για την περίσταση με τίτλο “The Clash: London Calling” και είναι επικεντρωμένη στις φωτογραφίες της. Τα εγκαίνια της έκθεσης είναι στις 15 Νοεμβρίου.

Η Pennie Smith είναι μία από τις επιφανείς και παραγωγικές ροκ φωτογράφους όλων των εποχών και έχει τραβήξει τους πάντες σχεδόν, από τον Bowie μέχρι τους Blondie κι από τους Rolling Stones μέχρι τους Stone Roses, σπανίως όμως εκθέτει τις φωτογραφίες της. Εκδηλώνει μάλιστα την δυσαρέσκεια της για το ναρκισσισμό των περισσότερων ροκ σταρ, περιγράφοντας μάλιστα κάποιες ατυχείς εμπειρίες που είχε με τους U2 («απλά κάτι άτομα που στέκονταν μπροστά από ένα ντουβάρι») και τον Morrissey («τραβάω αποκλειστικά σχεδόν σε ασπρόμαυρο αλλά με είχε πείσει να του κάνω μια έγχρωμη λήψη και μετά γκρίνιαζε ότι φαινόταν σα να φορά έντονο μακιγιάζ»).

Έκανε όμως μια εξαίρεση για τους Clash με τους οποίους συνδέθηκε βαθιά στα επτά χρόνια της συνεργασίας τους (με αφετηρία τη συναυλία τους τον Νοέμβριο του 1976 στο Royal College of Art του Λονδίνου, όταν η φωτογράφος ήταν 27 ετών και εργαζόταν για το NME) και μιλά γι’ αυτούς στη συνέντευξή της σα να πρόκειται για αδέλφια της.

Επικά πράγματα έχουν γραφτεί για τη λήψη που οδήγησε στο εξώφυλλο του London Calling («Ο Jackson Pollock και ο Willem De Kooning ξαναζούν σ΄ αυτό το εξώφυλλο» έγραφε επιφανής κριτικός της εποχής) παρότι η σύνθεση και η γραμματοσειρά του εξωφύλλου αποτελεί ευθεία αναφορά σε παλιό άλμπουμ του Έλβις, σύμφωνα με την ίδια τη φωτογράφο πάντως υπάρχουν άλλες πολύ πιο αγαπημένες στην ίδια, φωτογραφίες εκείνης της περιοδείας.

Επιστρέφοντας σ΄ εκείνη τη νύχτα στο Palladium σαράντα χρόνια μετά, η Pennie Smith αποκαλύπτει στη συνέντευξή της ότι μετά τη συναυλία ο Simonon της έδωσε το σπασμένο ρολόι του. Το έχει ακόμα με τους δείκτες να έχουν παγώσει για πάντα στη στιγμή που τραβήχτηκε η φωτογραφία του London Calling: 11 παρά 10. Το Μουσείο του Λονδίνου της ζήτησε να το παραχωρήσει για την έκθεση, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Όταν ο δημοσιογράφος του Guardian της λέει χαριτολογώντας να το φυλάξει για την 50η επέτειο του άλμπουμ, εκείνη απαντά: «Θα έχουμε πεθάνει όλοι μέχρι τότε. Γιατί νομίζεις ότι κάναμε τώρα την έκθεση;».